چهره‌ای ماندگار در هنر خوشنویسی ایران

محمدرضا تاجیک، روزنامه‌نگار و ورامین‌شناس در یادداشتی نوشت: استاد حاج حسن‌خان شیرکوند یکی از چهره‌های ماندگار خوشنویسی در دشت ورامین بود. او به عنوان یک هنرمند برجسته در زمینه خطاطی و خوشنویسی شناخته می‌شد و آثارش در این حوزه بسیار مورد توجه قرار گرفته بود.

در چهارمین روز مردادماه سال ۱۳۰۴، مرحوم حاج علی‌خان، خان‌زاده و بزرگ روستای کاظم آباد که امروزه جزئی از شهر ورامین است، صاحب فرزندی شد و او را حسن نامیدند.

حسن غرق در بازی‌های کودکانه بود که به امر پدر، خود را در حال فراگیری آموزش سخت مکتب‌خانه یافت. زمانی که تازه عشق و علاقه او به درس و مکتب در او جوانه‌زده و مقدمات مکتب‌خانه را طی کرده بود، با شکل‌گیری مدارس جدید، وارد آن شد و درس خود را از کلاس سوم ابتدایی ادامه داد.

او پس از اتمام تحصیلات، به دلیل عشق و علاقه‌ معلمی، موفق به گذراندن دوره معلمی در دانشسرای تربیت معلم مامازند (پاکدشت) شد و پس از آن در سال ۱۳۲۸ به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد و تا زمان بازنشستگی در سال ۱۳۵۹ به امر تدریس در مدارس ورامین پرداخت.

پس از بازنشستگی، به قول استاد محمدامینی «از آنجا که ذوق و شوق یادگیری و یاد دادن در او جوان بود» در سال ۱۳۶۳ در کلاس‌های انجمن خوشنویسان تحت نظر استاد علی علی ثبت نام کرد و به فراگیری هنر خوشنویسی پرداخت. همچنین به قول استاد سعید وزیری «او پس از 30 سال معلمی، چون نوجوانی هنرمند و فروتن، نزد استاد علی علی به تلمذ خوشنویسی نشست.»

جدیت و تلاش او تاحدی حیرت‌آور بود که پس از دوسال واندی آموزش، موفق به اخذ درجه ممتازی در هنر خط و خوشنویسی شد.

پس از آن به دلیل علاقه وافرش به این هنر، به سمت آموزش آن روی آورد و اساتید بزرگی همچون‌امیرخانی، کابلی، واشقانی فراهانی، نظام العلماء، سلحشور و… سرپرستی کلاس‌های خوشنویسی را به او واگذار کردند و او موفق شد در این دوره از زندگی خود تا ماه‌های آخر عمرش که دیگر رمقی برای دست به قلم شدن نداشت، علاوه بر آموزش تعداد زیادی از علاقمندان، بیش از سی هنرجوی پرتلاش را تا مرحله اخذ درجه ممتاز تربیت کند.

به اعتقاد شادروان استاد علیرضا طالقانی، «حسن‌خان با چنان ذوقی به آموزش هنرجویانش می‌پرداخت که گویی به فرزندان خود آموزش می‌دهد.»

جدیت در فراگیری هنر خوشنویسی در سن ۶۰ سالگی و کوشش در امر آموزش آن به مدت بیش از ۲۰ سال، تلاش‌ ایشان در تأسیس و ریاست طولانی بیش از دو دهه بر انجمن خوشنویسان ورامین و نگارش آثار ارزشمند و فاخری همچون کتاب کامل قرآن کریم، کتاب جزء سی قرآن کریم، کتاب رباعیات خیام، کتاب اشعار بابا طاهر، کتاب اشعار محتشم کاشانی و… همه و همه‌ایشان را به چهره‌ایی فرهیخته و ماندگار در دشت ورامین تبدیل کرد.

همین عشق و علاقه وافرش به هنر خوشنویسی، از او انسان وارسته و خیری ساخت تا آنجا که در اواخر دوران حیاتش، دو قطعه زمین به مساحت ۷۵۰ متر مربع در شهر ورامین و ۵۰۰۰ متر مربع در شهر دماوند جهت ساخت ساختمان انجمن خوشنویسان اهداء کرد.

چراغ حیات این خان‌زاده مردم‌دار و هنرمند خیر و در یک کلمه چهره ماندگار هنر خوشنویسی دشت ورامین، پس از ۸۸ سال زندگی پربار، در نهایت در آخرین روز بهمن سال ۱۳۹۲ خاموش شد و پیکرش با همراهی بستگان و جمعی از هنرمندان، هنرجویان و مردم هنردوست ورامین تشییع و در مقابل ایوان ورودی بنای تاریخی امامزاده حسین رازی (حسین رضا) شهر ورامین آرام گرفت.

اکنون سالهاست از آن روز سرد غم‌زده ۳۰ بهمن می‌گذرد، روزی که ورامین به سوگ فرزند فرهیخته و هنرمند خود استاد حاج حسن‌خان شیرکوند نشست و داغ‌دار مردی از تبار عشایر شد.

میراث گران‌سنگ استاد همراه با یاد و نام او باقیست و امروزه حسین نوه پسری‌اش، میراث‌دار هنرش است و در عین جوانی، راه او را آغاز کرده و با مدرک فوق ممتاز در هنر خوشنویسی، رهرو پدربزرگ خود شده است.

به جاست که توسط متولیان امر و مسئولان فرهنگی شهر و شهرستان، ضمن عمل به وصیت آن مرحوم در ساخت ساختمان انجمن خوشنویسان، کتاب‌های آثارایشان را نیز منتشر و در صورت موافقت خانواده استاد، خانه سنتی و باصفای‌ایشان که تا آخرین روز حیات خویش در آن می‌زیست، به خانه موزه این استاد فرزانه تبدیل و مکانی برای دیدار هنرمندان، خوشنویسان و علاقمندان‌ او شود.

انتهای پیام/