بیش از یک ماه است که قیمت دلار با افزایش قابل توجهی به سقف قیمتی خود رسیده و سیاستگذاران در تلاش هستند تا با ابزارهای موجود بازار ارز را مدیریت کنند. این جهش قیمتی دلار به قدری مورد توجه قرار گرفته که موضوع استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، در مجلس مطرح شده است. اگرچه در حال حاضر قیمت دلار با کاهش نسبی روبرو شده، اما نوسانات مداوم و شوکهای وارد شده به بازار ارز پیشبینی قیمت را برای کارشناسان دشوار کرده است. سجاد بوربور، تحلیلگر بازارهای مالی، با اشاره به فاصله قیمت دلار از ارزش ذاتی خود، دو سناریوی مختلف برای آینده قیمت دلار در صورت روی کار آمدن دولت ترامپ بررسی کرده است.
قیمت دلار در هفته سوم دیماه در مرز دو کریدور هفتم و هشتم نوسان دارد، در حالی که معاملهگران بازار ارز به دلیل رویدادهای سیاسی پیش رو رویکردی محتاطانه اتخاذ کردهاند. از یک سو، طرح استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، توسط مجلس و از سوی دیگر، مراسم تحلیف ترامپ در ششم بهمن، عواملی هستند که باعث شده خریداران ارز با احتیاط بیشتری عمل کنند. در همین راستا، سجاد بوربور، تحلیلگر بازارهای مالی، دیدگاه خود را درباره چشمانداز قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۳ ارائه کرده که در ادامه به آن پرداخته شده است.
*ارزش ذاتی قیمت دلار با وجود پارامترهای کلان اقتصادی چقدر است؟
بر اساس پیشبینیها، نقدینگی کل کشور تا پایان سال ۱۴۰۳ به حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ همت خواهد رسید. با در نظر گرفتن یک رشد ناپایدار ۳.۵ درصدی، ارزش دلار نباید بیشتر از سطح کانال دوم از کریدور ششم باشد. اما وقتی به قیمت فعلی دلار نگاه میکنیم، میبینیم که قیمت ۲۰ هزار تومان بالاتر هم معامله شده است.
باید در نظر داشت پارامترهای کلان اقتصادی، مانند رشد نقدینگی، رشد پایه پولی و سرعت گردش پول از این نرخ پشتیبانی نمیکنند.
*چه عواملی باعث شده قیمت دلار تا این حد از ارزش ذاتی خود فاصله بگیرد؟
روند تاریخی قیمت دلار به ما یادآوری میکند که در سال ۱۳۹۷، دلار از حدود چهار هزار تومان به ۱۹ هزار و ۳۰۰ تومان رسید و سپس تا ۱۰ هزار تومان افت کرد و مدتها در حوالی ۱۱ هزار تومان نوسان داشت.
دلار در سال ۱۳۹۹، به قیمت ۳۳ هزار تومان رسید، اما دوباره به ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش یافت و در نهایت روی ۲۵ هزار تومان تثبیت شد.
با توجه به اینکه ارزش ذاتی دلار در آن زمان حدود ۲۵ هزار تومان بود، قیمتها نوسان زیادی داشتند. در زمستان ۱۴۰۱ هم قیمت دلار به ۶۳ هزار تومان رسید، سپس به منطقه ۴۲ هزار تومان برگشت و مدتها در محدوده ۵۰ هزار تومان ثابت ماند.
این تغییرات به دلیل نوسانات قیمت دلار بود، بنابراین تاکید میکنم در میانمدت یا حتی کوتاهمدت قیمت به ارزش ذاتی نزدیک میشود.
*از نظر شما در حال حاضر دلیل این فاصله ارزش ذاتی دلار از قیمت چیست؟
واضح است که ریسکهای سیاسی بهویژه انتظارات تورمی شدید، موجب شده قیمت دلار از ارزش واقعی خود فاصله بگیرد.
*روی کار آمدن ترامپ موضوعی است که در آیندهای نزدیک با آن مواجه خواهیم شد؛ این مساله چه تاثیری بر روند قیمت دلار میگذارد؟
در خصوص این موضوع دو سناریو وجود دارد. اول اینکه آیا ترامپ به ایران حمله خواهد کرد و جلوی فروش نفت ایران را خواهد گرفت یا خیر؟ اگر این اتفاق بیفتد، بدون شک قیمتهای فعلی منطقی خواهند بود. حتی ممکن است افرادی با دلار سطح کانال دوم از کریدور هشتم، روی دلار و کالاهای دلاربیس مانند سکه سرمایهگذاری کنند.
اما اگر حملهای به ایران صورت نگیرد یا جلوی فروش نفت ایران گرفته نشود، آنوقت این قیمتها بسیار بالاست.
سناریو اول، به نظر من، احتمال وقوع کمتری دارد. بنابراین پیشبینی من این است که قیمتها از این نقطه به بعد مسیر سختی برای افزایش خواهند داشت و احتمال افت قیمت بالاتر است.
بر اساس این تحلیل، ارزش دلار حدود همان کانال دوم از کریدور ششم خواهد ماند و قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۳ ممکن است به سمت کف کریدور هفتم نزدیک شود.
همانطور که پیشبینی کردم، قیمت دلار ممکن است به کف کریدور هفتم برسد، اما به ارزش واقعی خود نخواهد رسید. حقیقت این است که اگر تمام مشکلات اقتصادی کشور یکباره حل شود، انتظار تورمی به طور کامل تخلیه و قیمتها به ارزش واقعی خود نزدیک میشوند.
باید در نظر داشت، موضوع قیمت دلار علاوه بر مسائلی که مطرح شد و پیش روی ماست به مواردی مثل پذیرش FATF، فیلترینگ، روابط با کشورهای همسایه و سایر مسائل وابسته است و باعث میشود قیمت از ارزش فاصله بگیرد.
*اگر اخبار مساعد از کاهش تحریمها به بازار تزریق شود، قیمت دلار کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد؟
همه نگاهها به فروش نفت ایران معطوف است. در شرایطی که ما از رخدادهای مهم پیش رو آگاهی نداریم و نمیدانیم ترامپ چه تصمیمی برای ایران دارد، زیر سایه این موضوعات فرضاً FATF تایید شود، این موضوع تاثیر زیادی در بازارهای مالی ایران نخواهد داشت، زیرا ذرهبین اقتصاد روی موضوعات دیگری فوکوس کرده است.
ترامپ احتمالاً تا ۱۴ روز آینده کار خود را آغاز خواهد کرد؛ اگر در یکی دو هفته اول خبری در خصوص ایران نداشته باشیم، یا حتی اخبار مثبت برای ایران منتشر شود، از منظر سیاسی احتمال ریزش قیمت دلار و میل به سمت ارزش ذاتی بالاست.
بازار طلا و سکه ایران با جهش چشمگیر قیمتها در هفته گذشته، تحت تأثیر افزایش ۷۰ دلاری اونس جهانی طلا و رشد نرخ ارز داخلی، شاهد تغییرات قابلتوجهی بود. اما با فرارسیدن تعطیلات تاسوعا و عاشورا، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران پیشبینی میکند که بازار هفته آینده آرام و با نوسانات جزئی همراه خواهد بود. آیا این ثبات ادامهدار خواهد بود یا رکود بازار عمیقتر میشود؟
ایران با تکیه بر شبکههای مالی غیررسمی، تحریمهای سنگین آمریکا را دور زده و تجارت ۸۰ میلیارد دلاری خود را حفظ کرده است. اما با تهدیدات جدید دولت ترامپ علیه این شبکهها، ایران به دنبال راهکارهای هوشمندانهای برای تقویت همکاری با چین، روسیه و هند است. آیا این استراتژی اقتصاد ایران را در برابر فشارهای غرب بیمه خواهد کرد؟
در روز عاشورا که بازار رسمی طلا و ارز تعطیل بود، قیمتها اما آرام نگرفتند. نوسان دلار و اونس جهانی باعث شد نرخ طلا و سکه در بازارهای آنلاین جهش پیدا کند. از سکه امامی با حباب سنگین ۱۲ میلیونی تا نیمسکه با حباب بیسابقه، بازار زیر سایه تعطیلی هم داغ بود!
بانک مرکزی ایران اعلام کرد که از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا ۱۱ تیرماه، بیش از ۱۳.۵ میلیارد دلار برای تأمین نیازهای وارداتی کشور، از کالاهای اساسی و دارو گرفته تا بخشهای تجاری و خدماتی، تخصیص داده شده است؛ رکوردی که نشاندهنده تلاش برای پشتیبانی از اقتصاد در برابر فشارهای خارجی است.
Δ