گزارش تازه مرکز پژوهشهای مجلس از وضعیت بخش حقیقی اقتصاد ایران در اسفند ماه ۱۴۰۳ نشان میدهد شاخصهای تولید و فروش در صنایع بورسی با وضع بهنسبت مناسبی روبهرو بوده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، روایت بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی که مبتنی بر اطلاعات عملکرد ماهانه 336 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران در حوزههای صنعت و معدن است، تصویری چند لایه از وضعیت تولید، فروش و قیمت در بخشهای مختلف اقتصادی کشور ترسیم میکند.
شاخص تولید شرکت های بورسی بخش صنعت در اسفند ماه با کاهش 2.4 درصدی نسبت به اسفند سال 1402 همراه بوده است. این شاخص همچنین نسبت به بهمن ماه، کاهش 0.8 درصدی را تجربه کرده است. اگرچه شاخص فروش در مقایسه با بهمن ماه رشد 4.5 درصدی داشته، اما در مقایسه با اسفند سال قبل کاهش جزیی 0.8 درصدی را نشان میدهد. این دادهها نشان میدهد بهرغم افزایش اسمی فروش، عمق تولید در بسیاری از صنایع بورسی کشور همچنان در معرض رکود قرار دارد.
فلزات و شیمیاییها در مسیر صعود
در میان رشته فعالیتهای منتخب، گروه خودرو و قطعات با بیشترین افت مواجه بوده است. در اسفندماه، شاخص تولید این گروه نسبت به بهمن ماه 7.7 درصد و نسبت به اسفند سال قبل 8.8 درصد کاهش یافته است. این کاهش در شرایطی رخ داده که تولید زیرگروههای «خودروی سنگین» و «خودروی سواری» روند نزولی داشته و به افت کلی در شاخص صنعت خودرو دامن زده است. در مقابل، گروه «فلزات پایه» و «محصولات شیمیایی (بهجز دارو)» در فروش عملکرد قابل توجهی داشتهاند. در عین حال گروه فلزات پایه در فروش نسبت به بهمن رشد 8.6 درصدی و نسبت به اسفند سال گذشته رشد 14.8 درصدی را ثبت کرده است. این عملکرد عمدتاً به افزایش فروش زیرگروههایی چون «شمش»، «پروفیل» و «سایر فرآوردهها» بازمیگردد.
یکی از مهمترین یافتههای گزارش، رشد معنادار شاخص قیمت صنایع بورسی در اسفند ماه است. طبق دادهها، شاخص قیمت ماهانه نسبت به بهمن ماه با افزایش 2.6 واحد درصدی همراه بوده و رشد نقطه به نقطه آن به 37 درصد رسیده است. این رشد شتاب دار قیمت در شرایطی رخ داده که تولید همچنان در وضعیت رکود قرار دارد و می تواند نشانهای از افزایش هزینههای تولید، اختلال در زنجیره تامین و فشارهای ساختاری در بخش عرضه باشد. بالاترین نرخ رشد قیمت در اسفند ماه متعلق به گروههای «فلزات پایه»، «لاستیک و پلاستیک»، «سیمان» و «مواد شیمیایی (بهجز دارو)» بوده است.
بخش معدن؛ افت تولید، رشد فروش
بخش معدن نیز تصویر مشابهی را ارائه میدهد. شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی در اسفندماه نسبت به ماه مشابه سال قبل 4.2 درصد کاهش یافته، اما شاخص فروش با رشد 14.8 درصدی همراه بوده است. به نظر میرسد رشد فروش در این بخش عمدتا ناشی از افزایش قیمت جهانی مواد معدنی و بهبود صادرات در برخی اقلام معدنی نظیر «کنسانتره» و «گندله» باشد.
سهم صنایع در تغییر شاخصها
گزارش مرکز پژوهشها با تحلیل سهم صنایع مختلف در رشد یا کاهش شاخصهای تولید و فروش، نشان میدهد گروههایی چون «فلزات پایه»، «برق و تجهیزات»، «لاستیک و پلاستیک» بیشترین سهم را در رشد شاخص تولید ایفا کردهاند. از سوی دیگر، گروههایی مانند «دارو»، «کاشی و سرامیک» و «چوب و کاغذ» در کاهش شاخصها سهم قابلتوجهی داشتهاند.
گزارش بازوی پژوهشی مجلس نشان میدهد اگرچه برخی رشته فعالیتها توانستهاند در اسفندماه عملکرد مثبتی از خود نشان دهند، اما کلیت صنعت و معدن کشور همچنان با چالشهایی چون کاهش تولید، نوسانات فروش و رشد سریع قیمتها مواجه است. این وضعیت، بازتابی از شرایط تورمی، افت تقاضای مؤثر داخلی، کمبود نقدینگی و چالشهای زیرساختی در زنجیره تأمین تولید است. از آنجا که شاخص های ارائه شده در این گزارش همبستگی بالایی با شاخص های رسمی تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار دارند، میتوان آن را بهعنوان منبعی پیش نگر برای تحلیل روندهای آتی اقتصاد کشور در نظر گرفت. تداوم این روند در سال 1404، نیازمند اصلاح سیاستهای ارزی، حمایتی و تأمین مالی تولید است.
انتهای پیام/
امروز که ایران در جریان گفتوگوهایی درباره اصلاح پولی، حذف صفر، و باز طراحی اعتماد عمومی به ریال است، تأمل در تجربه کشور کوچکی چون لیتوانی میتواند الهام بخش باشد. در شرایطی که اقتصاد لیتوانی زیر فشار کمبود ارز، فروپاشی مبادلات بازرگانی با شرق، و چالشهای ساختاری شدید قرار داشت، نخبگان این کشور تصمیم گرفتند اصلاحات را با جسارت آغاز کنند. استقلال بانک مرکزی، کنترل تورم، و سیاست تثبیت نرخ ارز بهعنوان پایه اصلاح پولی، در کانون این تصمیمسازیها بود.
یارانه نقدی دهکهای چهارم تا نهم در اردیبهشت ۱۴۰۴ روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت واریز میشود، اما برداشت آن تنها از ساعت ۲۴ همان روز آغاز میشود. در عین حال، حذف یارانه بیش از ۷۵۰ هزار نفر از ثروتمندان همچنان ادامه دارد.
در آخرین روز اردیبهشتماه ۱۴۰۴، بازار سرمایه یکی از سنگینترین افتهای خود در ماههای اخیر را تجربه کرد؛ جایی که شاخص کل با ریزش ۵۸ هزار واحدی، به فشار سهجانبه از سمت اخبار سیاسی، تصمیمات اقتصادی و محدودیتهای صنعتی واکنش نشان داد. افت همزمان شاخصهای بورس و فرابورس، خروج نقدینگی و افزایش تمایل به صندوقهای درآمد ثابت، از چرخش انتظارات در میان معاملهگران حکایت دارد.
رئیس هیئتمدیره انجمن صنفی روغن نباتی ایران با بیان این که حذف ۱۰ درصد مالیات ارزشافزوده روغن باید در هیئتدولت به تصویب نهایی برسد، گفت: صنعت در انتظار اقدام سازمان امور مالیاتی است.
Δ