اصفهان-کارشناسان تاکید دارند هنرهای سنتی اصفهان، ستون‌های اصلی هویت فرهنگی و ابزار مهمی در مقابله با جنگ نرم و تهدیدهای فرهنگی هستند.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-کوروش دیباج: هنرهای سنتی، به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر هویت فرهنگی و تاریخی اصفهان، در دوران کنونی که شرایط خاص فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بر کشور حاکم است، بیش از هر زمان دیگری نیازمند احیا و حمایت تخصصی‌اند. در شرایطی که جنگ‌های نرم و فرهنگی به عنوان جبهه‌های جدید مقاومت مطرح می‌شوند، بازسازی و تقویت هنرهای هویتی، به ویژه در شهرهایی مانند اصفهان، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ اصالت و ارتقای تاب‌آوری فرهنگی ایفا کند.
با توجه به تحولات جهانی و تأثیر رسانه‌ها و فناوری‌های نوین بر فرهنگ عامه، هنرهای سنتی اصفهان در معرض خطر کمرنگ‌شدن و فراموشی قرار دارند. این وضعیت، ضرورت توجه ویژه به این میراث زنده را یادآور می‌شود که علاوه بر اهمیت هنری، نقش مهمی در تحکیم هویت ملی و مقاومت فرهنگی دارد.
در این گزارش، به بررسی چالش‌ها، ظرفیت‌ها و راهکارهای احیای هنرهای سنتی اصفهان در چارچوب جبهه مقاومت فرهنگی پرداخته شده و دیدگاه‌های کارشناسان و هنرمندان حوزه هنرهای سنتی به‌صورت مستند و علمی ارائه می‌شود.
هنرهای سنتی اصفهان؛ نمادهای اصالت و هویت در معرض تهدید
نازنین فراهانی، استاد پژوهش هنر و فرهنگ عامه، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: «هنرهای سنتی اصفهان نظیر میناکاری، خاتم‌کاری، قلم‌زنی و منبت‌کاری، ریشه در تاریخ چندصدساله این شهر دارند و بخشی از حافظه فرهنگی و هویت جمعی مردم محسوب می‌شوند. اما در سال‌های اخیر به دلیل تغییر سبک زندگی، کاهش حمایت‌های دولتی و جذب نسل جوان به فناوری‌های نوین، این هنرها در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند.»
وی ادامه داد: «این روند، نه تنها به از دست رفتن مهارت‌ها و دانش فنی منجر شده، بلکه تضعیف هویت فرهنگی نیز را به دنبال داشته است. حفظ و احیای این هنرها، به معنای نگهداری از ستون‌های اصلی مقاومت فرهنگی و حفظ پیوندهای تاریخی و اجتماعی است.»
فراهانی افزود: «برای تقویت هنرهای سنتی، لازم است آموزش و انتقال دانش به نسل جدید با شیوه‌های نوین و جذاب صورت گیرد و بسترهای اقتصادی و حمایتی مناسب فراهم شود تا هنرمندان این حوزه بتوانند ادامه‌دهنده مسیر باشند.»
وی گفت: «رویکردهای تحلیلی و پژوهشی در حوزه هنرهای سنتی باید به‌روز و کاربردی باشد تا بتواند سیاست‌گذاری‌های اثربخش در حوزه فرهنگی و هنری را شکل دهد.»
مقاومت فرهنگی؛ نقش هنرهای هویتی در تقویت روحیه جمعی
مهدی اسلامی، پژوهشگر و فعال فرهنگی در حوزه مقاومت فرهنگی، گفت: «جنگ فرهنگی که امروز در جامعه ما جریان دارد، بیش از هر چیز بر هویت و باورهای مردم تأثیرگذار است. هنرهای سنتی به عنوان نمادهای بارز فرهنگ و تاریخ ما، یکی از مهم‌ترین ابزارهای مقاومت در برابر هجمه‌های فرهنگی و تحریف هویت ملی محسوب می‌شوند.»
وی تأکید کرد: «وقتی هنرهای سنتی حفظ و احیا می‌شوند، این پیام به جامعه منتقل می‌شود که فرهنگ ما زنده و پویاست و نمی‌توان آن را به آسانی تغییر داد. این امر سبب تقویت روحیه ملی و افزایش مقاومت فرهنگی می‌شود.»
اسلامی افزود: «با توجه به شرایط امروز، باید فضای مناسبی برای برگزاری جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی فراهم کرد که بتواند مردم را با هنرهای سنتی بیشتر آشنا کند و نقش این هنرها را در زندگی روزمره برجسته سازد.»
وی گفت: «حمایت رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و آموزش‌وپرورش از هنرهای سنتی می‌تواند موجب ترویج این هنرها در جامعه و افزایش آگاهی نسل جوان نسبت به هویت فرهنگی شود.»
چالش‌های اقتصادی و اجتماعی احیای هنرهای سنتی در اصفهان
مریم جلیلی، استاد اقتصاد فرهنگ و صنایع دستی، با تحلیل ابعاد اقتصادی اظهار کرد: «یکی از بزرگ‌ترین موانع احیای هنرهای سنتی، وضعیت نامطلوب اقتصادی هنرمندان است. فقدان بازارهای پایدار، نوسانات قیمت مواد اولیه و نبود حمایت مالی مستمر باعث کاهش انگیزه و مهاجرت هنرمندان به مشاغل دیگر شده است.»
وی ادامه داد: «در کنار مسائل اقتصادی، مشکلات اجتماعی مانند کاهش علاقه نسل جوان به یادگیری این هنرها و تغییرات سبک زندگی نیز به کاهش تولید و عرضه محصولات هنری انجامیده است.»
جلیلی افزود: «راهکارهای نوین مانند ایجاد بسترهای فروش آنلاین، برندینگ صنایع دستی و توسعه گردشگری فرهنگی می‌تواند به احیای این هنرها کمک کند و باعث شود هنرمندان به درآمد پایدار دست یابند.»
وی گفت: «سیاست‌گذاران باید برنامه‌های حمایتی جامع طراحی کنند که هم به جنبه‌های اقتصادی و هم فرهنگی توجه داشته باشد و شبکه‌های ارتباطی میان هنرمندان، بازار و مصرف‌کنندگان را تقویت کند.»
نقش آموزش و فناوری در احیای هنرهای سنتی
فرهاد جهانبخش، پژوهشگر فناوری‌های فرهنگی و آموزش هنر، اظهار کرد: «آموزش و فناوری دو عامل کلیدی در حفظ و احیای هنرهای سنتی هستند. استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند انتقال دانش هنری را تسهیل کند و با جذب مخاطب جوان، علاقه به این هنرها را افزایش
دهد.»
وی افزود: «طراحی دوره‌های آموزش آنلاین، تولید محتواهای تعاملی و بهره‌گیری از رسانه‌های اجتماعی، امکانات جدیدی برای معرفی هنرهای سنتی و آموزش آن‌ها فراهم کرده است.»
جهانبخش تأکید کرد: «همچنین، تلفیق هنرهای سنتی با فناوری‌های جدید می‌تواند آثار نوآورانه‌ای خلق کند که ضمن حفظ اصالت، جذابیت‌های تازه‌ای داشته باشد و بازارهای جدیدی ایجاد کند.»
وی گفت: «رویکردهای آموزشی باید به گونه‌ای باشد که هم دانش فنی منتقل شود و هم انگیزه و خلاقیت هنرجویان پرورش یابد تا بتوانند در فضای فرهنگی معاصر فعال و اثرگذار باشند.»
هنرهای سنتی اصفهان؛ نگهبانان هویت فرهنگی در عرصه مقاومت
هنرهای سنتی اصفهان نه تنها میراثی از گذشته بلکه عنصری زنده و پویا در جبهه مقاومت فرهنگی امروز به شمار می‌آیند. احیای این هنرها با رویکرد علمی، اقتصادی و فرهنگی، راهکاری کلیدی برای حفظ هویت، افزایش تاب‌آوری فرهنگی و مقابله با تهدیدهای جنگ نرم است.
کارشناسان معتقدند که تحقق این هدف نیازمند همت جمعی، حمایت‌های مستمر و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در آموزش و عرضه محصولات هنری است. در عین حال، ایجاد بازارهای پایدار، آموزش نسل‌های جدید و ترویج فرهنگ مقاومت از طریق هنر، باید در اولویت سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران و عضو شورای جهانی صنایع‌دستی، به عنوان ارزیاب برای بررسی ثبت شهر سیبای در جمهوری باشقیرستان روسیه به عنوان «شهر جهانی صنایع دستی» انتخاب شد.
رئیس مرکز امور اتباع خارجی وزارت کشور از خروج ۱.۸ میلیون تبعه غیرمجاز از کشور در دولت چهاردهم خبرداد.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان از اهدای دو اثر فاخر خطاطی به موزه نسخ خطی ارمنستان خبر داد و گفت: در روزهای آینده بین ایران و ارمنستان برنامه‌های گردشگری و میراثی مشترک برگزار می‌شود.
دامغان- رئیس اداره میراث فرهنگی دامغان از آغاز فاز جدید مرمت برج و باروی تاریخی این شهرستان خبر داد.
Δ