پیش بینی سرنوشت ساز درباره قیمت دلار | کلید بازار ارز دست سیاست است

 جهش نرخ ارز در نیمه‌ی دوم سال گذشته به فاصله‌ی اندکی از شوک‌های ارزی رخ داده در سالیان پیش حالا فضای اقتصادی را ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است. حالا سؤال مهم این است که قیمت ارز در ایران در سال جاری دستخوش چه تغییراتی خواهد شد و اقتصاد ایران چه شرایطی را تجربه خواهد کرد؟

وابستگی تولید ایران به واردات کالای واسطه‌ای و سرمایه‌ای سبب شده است اثرات رشد قیمت ارز در تولید بیش از پیش نمایان باشد. 

در این رابطه آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی در بررسی روند تغییر نرخ ارز گفت: «از اساس تعیین نرخ ارز به این دلیل مهم است که روابط میان یک اقتصاد با اقتصاد دیگر را تعیین می‌کند. نحوه قیمتگذاری ارزها نسبت به یکدیگر، پیش از جنگ جهانی دوم بر مبنای قدرت خرید طلای هر واحد پولی بود اما پس از جنگ دوم جهانی، توان تولید داخلی به عنوان یک عامل مهم مطرح شد.»

او درباره اینکه برای قیمت ارز، در شرایط فعلی کشور می‌توان سقفی متصور شد، گفت: «در این مسیر متغیرهای اثرگذار متعددی وجود دارند. متغیرهای سیاسی و شرایط منطقه‌ای و البته شرایط داخلی و تصمیمات اقتصادی اتخاذ شده . متاسفانه با حذف ارز ترجیحی و به اصطلاح کف قیمتی، مسیر افزایش نرخ ارز هموار شد و این روند می‌تواند ادامه‌دار باشد.»

عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: «البته این را نباید به معنای ناتوانی سیاستگذار در قیمت‌گذاری فرض کرد. میان کارشناسان ارزی همواره بحثهای زیادی در مورد نرخ بهینه وجود داشته و اغلب کارشناسان معتقدند باید قیمتی را تعیین کرد که به رشد تولید و بهبود تراز تجاری در کشورمان منجر شود. همچنین هر گروه براساس منافعی که دارد هم در مورد نرخ ارز اظهار نظر می‌کند.»

بغزیان گفت: «به طور مثال صادرکنندگان همیشه بر افزایش نرخ ارز تمایل دارند. به سود آنها است که نرخ ارز هر قدر ممکن است بالاتر برود تا صادرات‌شان با ریال بیشتری معاوضه شود و در همین ماههای اخیر هم شاهد تلاشهای گسترده این اقشار برای افزایش هر چه بیشتر قیمتها بوده‌ایم. از سوی دیگر اقتصاددانان توسعه گرا معتقدند برعکس، با کاهش نرخ ارز امکان واردات ارزان‌تر تکنولوژی و کالاهای واسطه ای برای تولید فراهم می‌شود. ضمن اینکه قدرت خرید مردم هم بالاتر می‌رود که به افزایش تقاضا و رونق بیشتر تولید می‌انجامد.»

این کارشناس ارز در پاسخ به اینکه چه عاملی نقشی تعیین کننده در افزایش اخیر نرخ ارز داشته توضیح داد: «من فکر می‌کنم جدا از عوامل اثرگذار سیاسی ، کسری بودجه نیز در این مسیر اثرگذار است. به هر حال کسری بودجه موتور تولید تورم در کشور است و در نتیجه وقتی چنین عارضه‌ای وجود دارد، ارزش پول ملی نیز تحلیل می‌رود.»

او با تاکید بر این‌که دوره‌های تنش سیاسی ، زمان خوبی برای جراحی اقتصادی و … نیست، تاکید کرد: در این فضا حرلجی‌های اقتصادی تنها باعث رشد قیمت ارز نمی‌شود بلکه به رشد بیشتر قیمت‌ها کمک می‌کند و باید در این فضا از اتخاذ چنین تصمیماتی پرهیز کرد. در شرایط گنونی گروه‌هایی که نفع‌شان رد افزایش قیمت ارز است، سیاستگذار را تشویق می‌کنند که تصمیماتی از این دست بگیرد اما باید در نظر داشت که اولویت اتخاذ تصمیماتی است که این روند تقویت نشود و منافع ملی باید در این حوزه مد نظر قرار گیرد. 

وی به دولت توصیه کرد ثبات قیمتی را مد نظر قرار دهد و از اتخاذ تصمیمات هیجانی پرهیز کنند . او در جواب این پرسش که مسیر حرکت قیمت ارز را چطور ارزیابی می‌کنید؟ گفت: «تا زمانی که نرخ تورم روندی افزایشی دارد، نمی‌توان انتظار تثبیت قیمت ارز را داشت. موضوع اما این است که آیا قیمت ارز همپای تورم رشد می‌کند یا جهش ارزی در راه است . من می‌گویم همه‌چیز تحت تاثیر سیاست است . کلید در دست آن‌هاست. همه چیز بستگی به مسیر مذاکرات پیش‌رو دارد و در چنین فضایی اقتصاد پیش‌بینی‌پذیر نیست. »