«مشکلی که ما در حوزه فیلترینگ و امنیت سایبری میبینیم، خاص این حوزه نیست؛ این جنس از گرهخوردگیِ سیاستگذاری را در موضوعات دیگر هم داریم، از انرژی و بنزین گرفته تا حتی ارز و اقتصاد. همهجا میدانیم مسئله چیست، اعداد و شواهد روشناند، ولی مواجهه با آنها پیچیده و گاهی ناممکن میشود، چون جنس مسئلهها فقط فنی نیست، بلکه با مسائل اجتماعی و فرهنگی گره خوردهاند.»
نگار علی- در ادامه پنل «فناوری، امنیت و آینده ایران»، محمد کشوری، مدیر اندیشکده طیف، گفت:«در همین ماجرای فیلترینگ، همه میگویند مسئله چندبُعدی است. خب اگر اینطور است، انتظار میرود حداقل در سطح دولت، که همه دستگاهها و تخصصها را در اختیار دارد، یک تصمیم کارشناسی قابلقبول شکل بگیرد. نمیگوییم دولت همهکاره است، ولی حداقل میتواند تغذیه کارشناسی درستی برای شورایعالی فضای مجازی یا نهادهای بالادستی فراهم کند. انتظار زیادی نیست.»
کشوری ادامه داد:«یکی از مشکلات جدی امروز ما، پراکندگی نهاد تصمیمگیر و نبود مسئولیتپذیری شفاف است. اما حتی در همین وضعیت، دولت میتواند نقش یک هماهنگ کننده و تحلیلگر مسائل را داشته باشد. الان ما درگیر رویکردهایی هستیم که وقتی به راهحلها میرسیم، یکدفعه از زمین واقعیت بلند میشویم و میرویم در آسمان رویا.»
او با لحنی انتقادی توضیح داد:«مثلاً درباره آلودگی گوشیها، خیلی راحت میتوان در گام اول با فرهنگسازی شروع کرد. اتفاقاً جاهایی مثل صداوسیما یا خود وزارت ارتباطات میتوانند با تولید محتوای ساده و مستمر به مردم آموزش دهند که دسترسی به اپلیکیشنها را چطور کنترل کنند یا از منابع نامطمئن دانلود نکنند. همانطور که در دهه ۸۰ کلیپهایی برای رانندگی منتشر شد و مؤثر هم بود.»
اما کشوری هشدار داد که در برخی سطوح تصمیمسازی، چنین راهحلهای عملیاتی کوچک اصلاً طرفداری ندارند:«متأسفانه در بخشی از نهادهای تصمیمگیر، یا به خاطر جهل به ابعاد مسئله، یا عامداً، یکسری راهحلهای بهظاهر بزرگ و فاخر مطرح میشود که از ابتدا نشدنیاند. مثلاً تا میگویید مشکل از سیستمعاملهاست، بلافاصله میگویند باید سیستمعامل بومی داشته باشیم؛ آن هم نه نسخهای از اندروید، بلکه یک چیز کاملاً مستقل، خب این یعنی تعلیق به محال.»
او افزود:«نمیشود در شرایط فعلی، کشور را مستقل از گوگل یا اندروید کرد. این را باید بپذیریم. حالا ممکن است کسی چشمانداز ۵۰ سالهای تعریف کند، اما برای امروز، راهحل این نیست که برویم دنبال یک سیستمعامل مستقل خیالی. باید راهحلهای میانی تعریف کرد. مثلاً برای کاربران حساس، پروتکلهای امنیتی خاص روی همین اندروید اعمال شود، یا بهصورت محدود، استفاده از گوشیهای غیرهوشمند برای برخی سِمَتها بررسی شود.»
در پایان، کشوری گفت:«هرکسی که برای حل یک مسئله، راهحلی پیشنهاد میدهد که اجرای آن در گام اول نشدنی است، یا مسئله را نمیفهمد، یا دارد عامداً صورتمسئله را لوث میکند. و بدتر اینکه در ساختار ما، این راهحلهای ناممکن، مشتری هم دارند. مثلاً کسی میآید با چند نمودار ثابت میکند که مشکل ما اندروید است، و نسخه میپیچد برای سیستمعامل بومی. نتیجه؟ سه سال بعد، دوباره در همان نقطهای هستیم که امروز هستیم. این چرخه باید قطع شود.»
۲۲۷۲۲۷
محمد کشوری، مدیر اندیشکده طیف، در ادامه پنل «فناوری، امنیت و آینده ایران، گفت:« سیاستهای فیلترینگ و محدودیت، شبکه را در برابر حملات سایبری آسیبپذیرتر کردهاند.»
شرکتهای بزرگ فناوری از هوش مصنوعی بهعنوان ابزاری همهکاره یاد میکنند که میتواند کارهای خستهکننده را برای کاربران انجام دهد؛ از جمله خواندن ایمیلهای طولانی. اما پژوهش جدیدی نشان داده همین ابزار میتواند راهی برای فریب کاربران و سرقت اطلاعات حساس آنها باشد.
در همایش اینترنت و آینده ایران که در وزارت ارتباطات در حال برگزاری است، احسان چیتساز، معاون وزیر ارتباطات؛ رضا الفتنسب، رئیس اتحادیه کسبوکارهای مجازی؛ امیر سیاح، سرپرست معاونت اقتصادی و تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی؛ حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم کارزار و کتایون سپهری، موسس شتابدهنده منش، به «اقتصاد دیجیتال و آینده ایران» پرداختند.
رضا الفتنسب، رئیس اتحادیه کسبوکارهای مجازی میگوید: بسیاری از کسبوکارها به فروش ۵۰ درصد قبل از جنگشان هم نرسیدهاند.
Δ