پایین‌ترین میزان صادرات فرش دستباف در ۶۰ سال اخیر/ صادرات فرش دستباف نزدیک به صفر است 

مرتضی حاجی آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی اتاق ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادآنلاین بیان کرد: فرش دستباف یکی از حوزه‌هایی است که لوکوموتیو آن صادرات است، یعنی اگر صادرات انجام نشود، تولید به‌شدت آسیب می‌بیند. صادرات فرش دستباف هم‌اکنون در پایین‌ترین سطح خود در ۶۰ سال اخیر قرار دارد و اقداماتی که باید برای بهبود این وضعیت انجام می‌شد، متأسفانه انجام نشده است.

حاجی آقامیری افزود: مسائل دیگری مانند ناترازی‌های انرژی، وضعیت مالیاتی، بیمه‌ای و سایر موارد مرتبط با تولید و اقتصاد نیز باعث شد که سال گذشته برای تولیدکنندگان، فروشندگان و صادرکنندگان فرش ایرانی سال بسیار دشواری باشد.

وی ادامه داد: در شرایط سخت اقتصادی امروز، طبیعتا فرش در اولویت خرید مردم نیست. وقتی که سفره‌ها کوچک‌تر شده‌اند و مردم به تأمین نیازهای اولیه زندگی‌شان فکر می‌کنند، مشخص است که فرش بازار خوبی نخواهد داشت. این مسئله باعث شده که کسب‌وکارهای مرتبط با فرش در سال ۱۴۰۳ وضعیت بدتری نسبت به سال ۱۴۰۲ داشته باشند و پیش‌بینی من این است که در سال ۱۴۰۴ شرایط سخت‌تر خواهد شد.

صادرات فرش دستباف نزدیک به صفر است

رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی اتاق ایران درخصوص میزان صادرات فرش دستباف گفت: تفاوت معناداری نسبت به سال گذشته وجود ندارد. اعداد آن‌قدر پایین آمده‌اند که افزایش یا کاهش ۱۰ درصدی هم دیگر تفاوتی در کلیت ماجرا ایجاد نمی‌کند و در واقع صادرات نزدیک به صفر است.

به گفته وی، صادرات فرش دستباف در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۹.۷ میلیون دلار بوده و در سال ۱۴۰۳ نیز رقم تقریبی آن همین مقدار است؛ چه ۳۶ و چه ۴۴ میلیون دلار، تفاوت چشمگیری در وضعیت کلی ایجاد نمی‌کند. این در حالی است که در سال ۱۳۹۶، صادرات فرش دستباف ایران حدود ۴۰۰ میلیون دلار بوده و در سال ۱۳۷۳ به رقم ۲ میلیارد دلار هم رسیده بود. 

حاجی آقامیری با بیان این که صد درصد تولید فرش دستباف در اختیار بخش خصوصی است و دولت فقط موانع ایجاد می‌کند، گفت: سوال من این است که وقتی صادرات ما نسبت به سال ۱۳۹۶ حدود ۹۰ درصد کاهش داشته، چطور ممکن است دولت اعلام کند که هر سال تولید فرش دستباف در حال افزایش است یا مثلاً بگوید در سال گذشته چهار میلیون مترمربع فرش تولید کرده‌ایم. من به این آمار اعتقادی ندارم و فکر می‌کنم در زمینه تولید، آمار قابل اعتمادی وجود ندارد. البته آمار صادرات، آمار رسمی گمرک است که ثبت می‌شود و به همین دلیل موجود و معتبر است. 

روند احیای مرکز ملی فرش

وی درخصوص احیای مرکز ملی فرش نیز گفت: مرکز ملی فرش فقط نامش احیا شده، اما ساختار مرکز احیا نشده است. بر اساس مصوبه شورای عالی اداری در سال ۱۳۸۲، مرکز ملی فرش به‌عنوان تشکیلاتی برای سیاست‌گذاری، حمایت، هدایت و اجرای برنامه‌ها در حوزه فرش، در ساختار مرکزی وزارت بازرگانی تشکیل شد و رئیس این مرکز هم عملاً معاون وزیر بود.
در دولت سیزدهم، این مرکز حذف شد و وقتی خواستند آن را بازگردانند، جایی در چارت جدید وزارت صمت برای آن نبود، چون همه جایگاه‌ها پر شده بودند. در نتیجه، مرکز زیرمجموعه معاونت صنایع عمومی قرار گرفت و با دفتر صنایع دستی، ورزشی و خلاق ادغام شد. در دولت چهاردهم، نام «مرکز ملی فرش» به آن بازگردانده شد و صنایع خلاق از آن جدا شدند، اما جایگاه قبلی به آن برنگشت. ضمن این که از زیرمجموعه معاونت صنایع عمومی به زیرمجموعه معاونت توسعه بازرگانی منتقل شد. در نتیجه، این ادعا که مرکز احیا شده، فقط در حد اسم است و از نظر عملیاتی صحت ندارد.

این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: با توجه به این که تیم آقای اتابک، مفتح، موسوی و سایر افراد منصوب‌شده در وزارت صمت، هیچ‌گونه هماهنگی و ارتباطی با بخش خصوصی ندارند، بعید می‌دانم که روند احیای این مرکز ادامه پیدا کند. وزیر صمت حتی در تصمیم‌گیری‌ها با بخش خصوصی مشورت نمی‌کند و نگاهشان این طور است که خودشان مستقل تصمیم‌ بگیرند.